Ноён долларын ханш тэнгэрт хадаж өдгөө 3000 гараад байна. Чухам юунаас болж ханшийн савалгаа үүсэж, төгрөг цаас болон хувирчихав?
Иргэд банкнаас өөрийн долларын орлогоо авч чадахгүйдээ тулж, хэрэв авахаар бол тухайн банкны зарж буй ханшаар өөрийн вальютаа авахдаа тулаад байна. Найман шарга вальют арилжааны төв буюу хар зах дээр манай дотоодын нийт вальютын нөөцийн дөнгөж 5 хувь эргэлддэг гэсэн тоог харвал ченжүүд ханшийн өөрчлөлтөд төдийлөн нөлөөлөх чадамжгүй гэсэн үг юм. Тэгэхээр вальютын ханшийг тогтоож барих, нөөцийг бүрдүүлэх бодлого, зохицуулалтыг хийх ёстой Монгол банкинд хамаг учир байна.
Монгол банкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн үүсээд буй нөхцөл байдалтай хологдуулан мэдээлэл олон нийтэд хийсэн. Түүний мэдээлэлд маш ноцтой хэд хэдэн зүйл байсан нь тус банк Орос Укрианд дайн хийж эхэлсэн 2022 оны 2 сарын 24-нөөс 3 дугаар сарын 22-ны хооронд буюу ердөө 26 хоногт өнөө хомстоод буй 92 сая долларт хойд хөршөөсөө рубль худалдан авчээ. Гэтэл зах зээл дээр рублийн ханш өдөр ирэх тусам унаж байгааг санах хэрэгтэй. Мэдээж ханш унаж буй рублийг авч, хойд хөршөөс бараа, бүтээгдэхүүний нийлүүлэлт хийж, татан авах нь эдийн засагт ашигтай гэсэн агуулга харагдаж болохоор байгаа ч дайнд байдгаа барьж гүйгээд буй хөршөөс бид чухам юуг тэгтлээ авах билээ гэдэг эргэлзээ төрүүлэх болов.
Гэтэл манай улс 2019 оноос 2022 оны 2 дугаар сарын 23 хүртэлх гурван жилийн хугацаанд нийт 30 сая долларт рубль авч байжээ. Эндээс Монгол банк, тэр дундаа түүний удирдлага Б.Лхагвасүрэн богино хугацаанд байсан цөөхөн доллараа рубль болгосон нь яг ямар зорилготой вэ гэдэг асуултыг дагуулж байна. Зарим судлаачдын үзэж буйгаар энэхүү үйлдэл нь зохион байгуулалттай гэмт хэрэгт тооцогдоно гэдгийг онцолж байгаа бол дэлхийн улс орнуудын хатуу хориг эсэргүүцэлтэй тулаад буй хойд хөршийн вальютын нөөцийг бүрдүүлэхэд гар бие оролцсон явдал гэж үзэх хэсэг ч байна.
УИХ-ын гишүүн Ч.Хүрэлбаатар “Эдийн засгийн байдал амаргүй байгаа. Чөлөөт уналт хийж байна шүү. Гаднаас валют авах гэхээр олдохгүй. Улмаар 2-4 сарын дараа бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсөх, хомсдол үүсэх эрсдэлтэй. Мөнгөний бодлогыг 2011 оны сүүлээр хэлэлцэж байх үед бодлогын хүүг нэмэх талаар ярихад үгүй гэсээр байгаад өнөөдөр валютын нөөцийг тэрбум гаруй ам.доллараар хоосолсон. Тиймээс Монголбанкны Ерөнхийлөгчид хариуцлага тооцох хэрэгтэй. Энэ асуудлыг Эдийн засгийн байнгын хороон дээр яримаар байна Ж.Ганбаатар дарга аа. Эдийн засаг унаж дууслаа. Эргээд бүх гал гишүүд бидэн дээр ирнэ. Чимээгүй, ямар ч үйлдэл хийгээгүйнхээ төлөө бид хариуцлага хүлээнэ шүү” хэмээн анхуулаад амжсан юм.
Өөрөөр хэлбэл улс орны мөнгөний бодлогыг тодорхойлж, эдийн засгийн тэнцвэр, өсөлтийг хангах ёстой төв банкныхан байдаг нөөцөө гадагш нь найр тавьчихаад гэртээ хоосон сууж, хүний гар царайчлахдаа тулчихаад байгаа асуудалд хариуцлага хүлээх ёстой газар нь Монгол банк, түүний удирдлага Б.Лхагвасүрэн болж таараад байна.
